มวยไทยลพบุรี

มวยไทยลพบุรี ความเป็นมา

มวยไทยสายลพบุรีเป็น มวยโบราณ เกิดขึ้นและมีการเปลี่ยนแปลงหลายอย่างทำให้มวยลพบุรีมียุคมีสมัยแบ่งเป็นช่วงต่างๆทั้งหมด 4 ยุค คือยุคสมัยที่ 1 เป็นยุคสมัยที่อยู่ระหว่างพ.ศ 1200 ถึง 2198 ถือว่าเป็นยุคเริ่มต้น มวยไทยสายนี้ที่เรียกกันมาว่ามวยไทยสายลพบุรีเพราะว่าผู้ก่อตั้งมวยไทยสายลพบุรีเป็นชาวลพบุรีและสำนักที่ก่อตั้งมวยลพบุรีขึ้นอยู่บนเทือกเขาเสมอคอน ลพบุรี ปีนี้มีลูกศิษย์ ชุดสุดท้ายเป็นจะเป็นถึงเจ้าเมืองคือเจ้าเมืองที่เรารู้จักกันดีคือพ่อขุนรามคำแหงมหาราช เป็นตำรามวยไทย ได้รับความนิยมมายาวนาน

2 ยุคที่ 2 ของมวยไทยสายลพบุรีบางช่วงปีพ.ศ 2199 ถึง 2410 ช่วงนี้เป็นช่วงที่เรียกว่าเป็นช่วงสืบทอดมวยไทยสายลพบุรีทำให้ช่วงนี้มวยไทยสายลพบุรีดูเป็นรูปเป็นร่างและในเหตุการณ์สำคัญสมเด็จพระนารายณ์มหาราชที่ส่งเสริมมวยลพบุรีทำให้มวยลพบุรีเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางและมีการจัดการแข่งขันมวยไทยสายลพบุรีขึ้นในหลายๆที่ มีการจัดตั้งกติกาการแข่งขันมวยไทยสายลพบุรีโดยผู้จัดตั้งกติกานี้คือพระเจ้าเสือพระเจ้าเมืองอีกพระองค์หนึ่ง ที่มีความสนใจและชื่นชอบในการต่อยมวย พระเจ้าเสือถึงกับเคยปลอมตัวเพื่อไปต่อยมวยกับชาวบ้านในเมือง

3 มวยไทยสายลพบุรีในยุคที่ 3 ในช่วงปีพ.ศ 2411 ถึง 2487 ไปสายลพบุรีในยุคนี้ถือเป็นยุคสืบสานวัฒนธรรมทำให้มวยไทยสายลพบุรีมีความเฟื่องฟูที่รู้จักในวงกว้างมวยไทยสายลพบุรีในช่วงนี้ถือว่าเป็นช่วงที่โด่งดังที่สุดของวงการมวยทำให้มีมหากษัตริย์อย่างรัชกาลที่ 5 ยังสนใจในมวยไทยสายลพบุรีถึงท่านได้ร่ำเรียนวิชามวยสายลพบุรีและท่านเคยเข้าชมมวยไทยสายลพบุรีในหลายๆครั้ง

เอกลักษณ์ของมวยไทยสายลพบุรี

สายลพบุรีมีเอกลักษณ์ที่แตกต่างจากมวยอื่นเช่นมวยไชยา มวยโคราช คือเน้นการใช้ทักษะการคิดและความว่องไวของร่างกายเน้นชั้นเชิงและการเกี้ยวคู่แข่งขันหรือเรียกกันอีกชื่อว่า มวยเกี้ยว มีกระบวนท่าที่เน้นความสวยงามกระบวนท่าที่เป็นเอกลักษณ์เช่น ยอเขาพระสุเมรุ ผักเขาไอยรา คุณยักษ์จับลิง หักคอเอราวัณ เอราวัณเสยงา ขุนยักษ์พานาง พระรามน้าวสอน กวางเหลียวหลัง หิรัญม้วนแผ่นดิน หนุมานถวายแหวน อื่นๆอีกหลายท่าที่เป็นท่ามวยโบราณ

มวยที่มีความสำคัญในมวยไทยสายลพบุรีและเป็นที่รู้จักโด่งดังในมวยไทยสายลพบุรีได้แก่ ครูดั้งตาแดง ครูนวล ครูประดิษฐ์เล็กคง หลายๆท่านที่เป็นตำนานของมวยลพบุรีเพราะมวยลพบุรีมีอายุยาวนานถึง 1356 ปี งานด้านประวัติศาสตร์และความเป็นเอกลักษณ์วัฒนธรรมมีของชาวลพบุรีสืบเนื่องยาวนานมาพันปีทำให้ในปัจจุบันมวยไทยสายลพบุรีเป็นศิลปะมวยไทยที่ได้รับการอนุรักษ์และส่งเสริม

ประเพณีของมวยไทยสายลพบุรีมี 3 ข้อหลักๆคือ

1 มีความสำคัญและเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธศาสนาทำให้มีการฝึกมวยไทยสายลพบุรีในวัดเป็นส่วนมาก

2มวยไทยสายลพบุรีกระบวนท่าเหมือนท่าทางของสัตว์เช่น ลิง ช้าง และอื่นๆ ที่มีมากในเมืองลพบุรีจนทำให้เมืองลพบุรีกลายเป็นตำนาน

3 ตำนานของมวยไทยสายลพบุรีมีต้นกำเนิดมาจากศิลปะมวยไทยหลายสำนักเพราะบรรพบุรุษของมวยไทยสายลพบุรีมีที่มาที่กระจัดกระจายกันในแต่ละท้องถิ่นทำให้มีที่มาต้นกำเนิดของมวยไทยสายลพบุรีไม่ชัดเจนยิ่งนักแต่กติกาโดยรวมมักจะคล้ายคลึงกันโดยมีการกำหนดให้ชกกันจำนวน 5 ยกมีการใช้สังเวียนและในการนับเวลาของมวยไทยสายลพบุรีมักจะใช้กะลามะพร้าวเจาะรูแล้วรอให้จมน้ำเมื่อกะลามะพร้าวจมน้ำนั่นถือว่าเป็น 1 ยกกติกาเหล่านี้มักจะไม่แตกต่างกันมากในแต่ละพื้นที่ส่วนการหาคู่ชกในการชกมวยไทยสายลพบุรีที่เรียกกันว่าการเปรียบมวยมักจะใช้ความสมัครใจของผู้สมัครไม่เกี่ยงน้ำหนักไม่เกี่ยงส่วนสูงหรืออายุหากมีใจที่จะชกต่อยกันก็สามารถเป็นคู่ชกกันได้ตามความสมัครใจการไหว้ครูของมวยไทยสายลพบุรีก็ไม่แตกต่างจากมวยไทยสายอื่นๆนักมักจะมีการไหว้ครูก่อนการขึ้นชกเสมอ

สำหรับรูปแบบของการชก

จะชกใน ลักษณะการใช้ มวยเกี้ยว คือใช้ความรวดเร็ว ว่องไว ทั้งรุกและทั้งรับ

สำหรับกระบวนการต่อสู้ก็ประกอบไปด้วย แม่ไม้ ลูกไม้ ไม้เป็นแล้วก็ไม้ตายเป็นลำดับสุดท้าย รวมทั้งไม้เกลด เป็นเคล็ดลับของมวยไทยลพบุรี สำหรับท่าที่ถือว่าเป็นแม่บทของมวยไทยลพบุรีคือ

ท่าพระการเปิดโลกหรือท่าเอราวันเสยงาที่ถือว่าเป็นท่าไม้ตายของมวยไทยลพบุรี 

เอกลักษณ์การแต่งกายของมวยไทยลพบุรี

ส่วนใหญ่จะสวมกางเกงสามส่วน การพันเชือกใช้ผ้าดิบหรือด้ายดิบเป็นเชือกโดยขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1.0ถึง1.5 เซนติเมตร ยาวประมาณ 15ถึง20 เมตร ใช้พันแค่ครึ่งแขน

การพันคาดข้อเท้า

ใช้ผ้าดิบหรือด้ายดิบพันคาดข้อเท้าเพื่อป้องกัน ข้อเท้าแพลง

คาดผ้าป้องกันลูกอัญฑะ  ส่วนใหญ่จะใช้ผ้าขาวม้า ยาวประมาณ 1.5ถึง2 เมตร คาดเป็นรูปสามเหลี่ยมป้องกันลูกอัญฑะ